Staništa sa maksimalnim potencijalom za gajenje topola

Apstrakt

U radu su analizirani najvažniji faktori staništa od značaja za korišćenje maksimalnog potencijala crnih topola. Crne topole prirodno naseljavaju staništa u kompleksu aluvijalnih higrofilnih šuma, u zoni uzanih pojaseva u inundacijama reka, koje se razlikuju po naglim promenama mikroreljefa, po razlikama u zemljištu i hidrološkom režimu. Zemljišta koja od prirode naseljavaju crne topole pripadaju tipovima fluvisol i humofluvisol. Kao najznačajniji faktor za ispoljavanje genetskog potencijala topola se pokazao sadržaj frakcije praha+gline. Osim prethodno navedenog, od značaja su se pokazali debljina i raspored horizonata i slojeva u profilu, sadržaj humusa, učestalost i trajanje plavljenja i nivo prve izdani podzemnih voda. Klonska sorta I-214 (Populus x euramericana) je postigla maksimalne prinose od 36 m³/ha za 20 godina na zemljištima sa prosečnim sadržajem praha+gline od 30 do 50%, dok neke sorte američke crne topole Populus deltoides u istoj starosti daju od 30 do 40 m³/ha prosečnog prirasta, ali na zemljištima sa nešto povećanim sadržajem frakcije praha+gline.