Morfometrijske karakteristike listova Platanus × acerifolia (Aiton) Willd. u različitim uslovima urbanih sredina u Republici Srpskoj

Apstrakt

U ovom radu smo istražili razlike u morfometrijskim karakterima liski javorolisnog platana, Platanus × acerifolia (Aiton) Willd., uzorkovanih u različitim uslovima urbanih sredina Banja Luke, Bijeljine, Prijedora, Doboja i Trebinja. Analiza izmjerenih parametara je pokazala da postoje statistički značajne razlike između uzoraka sakupljenih na različitim lokacijama, koje su najizraženije u uslovima Banja Luke i Prijedora. Najveće statistički značajne razlike između uzoraka su dobijene za sljedeće morfometrijske karaktere liske: maksimalna širina liske izmjerena pod pravim uglom u odnosu na centralni nerv (W), dužina liske (L), rastojanje lijevog bočnog nerva od centralnog nerva (WL) i rastojanje centralnog nerva od desnog ruba liske (X). Diskriminantna analiza je pokazala da se na osnovu morfometrijskih karaktera liske posebno izdvaja lokalitet Bijeljina, što je u skladu sa uticajem zagađenja vazuha u ovoj aglomeraciji na razvoj liske platana. Glavni cilj naših analiza bio je da ukažemo na značaj analize morfometrijskih karaktera liske drvenastih vrsta u različitim urbanim uslovima, što može biti koristan alat u praćenju stepena aerozagađenja. Dalja detaljna istraživanja koja bi obuhvatila detaljniju analizu anatomskih i morfofizioloških karaktera, ne samo platana, već i drugih drvenastih vrsta, poslužila bi u procjeni osjetljivih i otpornih vrsta na zagađenje gradskog vazduha. Podaci bi takođe poslužili za uspostavljanje baze podataka za razvoj rješenja na bazi prirode koja imaju ulogu u biomonitoringu zagađenja i održivom upravljanju urbanim sredinama.