Uticaj brdsko-planinskih vodotoka na traktorske puteve/ vlake, studij slučaja

Apstrakt

Bosna i Hercegovina ima primarno brdsko-planinski karakter, što uz odgovarajuće geološke prilike pogoduje nastanku brojnih vodenih tokova. Česta je situacija da se u okviru jednog šumskog odjeljenja nalazi po nekoliko potoka koje, radi potreba gospodarenjem šumama, presijeca primarna ili sekundarna mreža šumske transportne infrastrukture. Mrežu šumske transportne infrastrukture nije moguće položiti tako da se ista ne ukršta sa brdsko-planinskim vodotocima. Pozicije ukrštanja mogu biti jako osjetljiva mjesta, posebno ukoliko im se ne posveti odgovarajuća pažnja, tačnije, ukoliko se ne nađu tehnička rješenja koja će minimizirati mogućnost negativnog uticaja. Nerijetko se u šumarskoj operativi dešava da usljed loših tehničkih rješenja ukrštanja vodenih tokova i mreže infrastrukture dođe do intenziviranja erozionih procesa izazvanih negativnim djelovanjem vode. Također, i sama infrastruktura može negativno djelovati na prirodni tok, te kao posljedicu lošeg rješenja trase preusmjeriti isti traktorskim putem ili traktorskom vlakom. Sam način izgradnje traktorskih puteva/vlaka, pri čemu se izvode samo zemljani radovi bez izgradnje objekata za podužnu i poprečnu odvodnju površinskih i oborinskih voda, stvara optimalne preduslove za razvijanje erozionih procesa različitog intenziteta. Mjesta ukrštanja vodenih tokova i traktorskih puteva ili vlaka su posebno osjetljiva na erozione procese, što je, između ostalog, dokazano i u ovom radu, koji pokazuje da čak 80% pozicija ukrštanja ima značajan ili ekstreman uticaj.