Zeleni koridori kao element urbanog planiranja: pogled iz Trebinja

Apstrakt

Rad istražuje mogućnost unapređenja kvaliteta života i prirodnog okruženja u procesu razvoja gradova planiranjem zelene infrastrukture na lokacijama napuštenih željezničkih koridora. Teoretsko istraživanje obuhvata elaboraciju definicije, funkcije i podjele zelenih koridora sa naglašavanjem njihovih ekoloških, socio-ekonomskih i zdravstvenih beneficija kako za pojedinca tako i zajednicu, koje se prije svega odnose na podsticanje očuvanja kulturnog i prirodnog nasljeđa, promociju zdravog načina života i održivog ekološkog turizma. Preispitani su osnovni aspekti razvojnih procesa gradova, a poseban akcenat je stavljen na urbanu matricu Trebinja. U posljednjoj etapi razvojnih tokova Trebinje je pod snažnim uticajem opštih društveno-političkih promjena koje su ga postavile u sasvim drugi kontekst prostorno-funkcionalnih relacija u odnosu na okruženje. Uspostavljanjem snažnih državnih granica Bosne i Hercegovine i Hrvatske je onemogućen istorijski kontinuitet razvoja grada oslonjen na saobraćaje, trgovačke i kulturne veze sa južnim zaleđem. Smanjene ekonomske aktivnosti i radikalna promjena privredne strukture grada, uzrok su napuštanja proizvodnih kapaciteta, a samim tim stvaranja značajnih prostornih resursa i braunfild lokacija. Istraživanje je fokusirano na poligon nekadašnje željezničke stanice Trebinje. Ovaj neaktivni željeznički koridor ukazuje na mogućnost transformacije u linearni park, sa ciljem postizanja ekoloških, socio-ekonomskih i zdravstvenih beneficija, jer vrijednost gradskog prostora zavisi od kvantitativnog, ali i kvalitativnog udjela pejzaža u fizičkoj strukturi grada. Dakle, rezultati teoretskog istraživanja ovog rada su aplicirani kroz diskurs o razvoju i dizajnu zelene infrastrukture na konkretnoj studiji slučaja.